Vài ngày trước mình nhận được nhiều ý kiến trái chiều về một câu hỏi: “Loại lò xo xupap hai chiếc lồng vào nhau nhưng bước xoắn ngược chiều sẽ hạn chế việc xoay tròn của đế xupap khi làm việc”. Quả thực đến thời điểm này mình cũng không biết chính xác đáp án đúng hay sai, nhưng có vấn đề mà mình lưu tâm đó là “xupap xoay”, mình chưa từng biết xupap có xoay hay không trong quá trình hoạt động và việc này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến động cơ.
Xupap là gì?
Xupap, xu-báp, xu-bắp hay nấm theo cách gọi ở từng địa phương, phổ biến nhất là tên gọi xupap theo phiên âm từ tiếng Pháp – “Soupape”. Xupap có thể coi như là một cái nắp để đóng mở một buồng chứa hơi bị nén. Việc đóng mở của xupap trong động cơ sẽ giúp buồng đốt được cung cấp hỗn hợp nhiên liệu và loại bỏ khí thải.
Tại sao xupap lại xoay và những ảnh hưởng?
Chuyển động xoay được tạo ra khi có lực tác động lệch tâm của vật hay như trong những bài viết trước chúng ta có thể hiểu là mô-men xoắn và sự đàn hồi của lò xo xupap khi hoạt động. Trên xe máy, xupap có thể được tác động bởi cơ cấu cò mổ hoặc trực tiếp bởi vấu cam. Và ở đây, cò mổ hoặc vấu cam sẽ không tác động lực thẳng vào tâm trục của xupap mà sẽ lệch đôi chút – điều này hoàn toàn nằm trong tính toán của nhà sản xuất. Như vậy, ngoài chuyển động tịnh tiến lên xuống theo dẫn hướng, xupap còn chuyển động xoay.
Chuyển động xoay của xupap sẽ ảnh hưởng tốt hay xấu đến động cơ? Chắc chắn bạn đã có câu trả lời vì nó hoàn toàn nằm trong kiểm soát của nhà sản xuất, và sau đây là một vài tác động:
- Làm giảm ma sát, mài mòn.
- Tránh hiện tượng mòn không đều giữa xupap và bệ xupap, giữa xupap và cò mổ.
- Làm sạch muội carbon trên bề mặt tiếp xúc giữa xupap và bệ xupap.
- Tăng độ kín khít.
- Cân bằng nhiệt giữa các phần của đầu xupap.
- Tăng tính đồng nhất của lớp màng dầu giữa thân xupap và dẫn hướng.
Với những điểm tốt do việc xoay xupap mang lại thì ngoài việc tác động lực lệch tâm một số hãng còn sử dụng thêm cơ cấu để làm tăng chuyển động này, có thể kể đến cơ cấu: Rotocap, Turnomat, Rotocoil… Cuối cùng, mặc dù không thể giải đáp hết được câu hỏi nhưng nhờ vậy mà mình đã có thêm một kiến thức mới.
Hãy để lại bình luận của bạn ở dưới bài viết hoặc Facebook để chúng tôi có thể cải thiện chất lượng bài viết.
